‘Betaald voetbal = Betaald worden’. Afgelopen weekend maakten alle vrouwenteams op het hoogste platform van het voetbal een statement om aandacht te vragen voor een voor volgens hen onrechtvaardig gegeven. De KNVB zette enkele jaren geleden een eredivisie op voor damesvoetbalsters met als doel het vrouwenvoetbal naar een hoger niveau te tillen. Volgens veel speelsters in de Azerion Eredivisie is daar inmiddels ook sprake van geworden en zij vinden dat de beloning daarvoor op dit moment veel te laag is.
Eerst dit. Het gros van de voetbalsters ontvangt een onkostenvergoeding, waarvoor zij meerdere malen per week kunnen komen trainen en wedstrijden kunnen spelen zonder dat zij daarvoor zelf hoeven op te draaien. Er geldt voor hen geen CAO met minimale beloningsvoorwaarden, ook wel salarissen, bonussen en eventuele winstdelingen genoemd. De KNVB geeft al geruime tijd aan dat zij zelf steeds meer geld investeert in de competities, in de selecties en opleidingen van talentvolle speelsters en deelnames aan vertegenwoordigende landenteamontmoetingen. De jaarlijkse bijdragen daartoe zijn echter nog steeds niet te vergelijken met die aan de mannen en jongens.
De vrouwen eisen niet dezelfde beloningen als die voor de betaald voetbal competities bij de mannen. Maar het is wel een feit dat zelfs bij clubs die uitkomen in de Tweede, Derde en Vierde Divisie heren rondlopen die meer verdienen dan dames bij clubs zoals FC Twente, Ajax, PSV, Fortuna Sittard, ADO Den Haag, FC Utrecht, PEC Zwolle en Feyenoord.
De KNVB legt de verantwoordelijkheid neer bij de clubs. Zij moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen, met name aan een sluitende begroting. Daarvan moeten alle kosten worden betaald, zoals accommodatie, selectie, staf, middelen en logistiek. En de éne vereniging of betaald voetbal organisatie is de andere niet. Sommige liften mee op de grote broers, anderen moeten zelf de rok ophouden. En daar waar grote sponsoren in de rij staan is het elders rustig aan de balie. De KNVB kan wel doen alsof deelnemen aan betaald voetbal onder gelijke voorwaarden geldt, voor zowel de mannen als de vrouwen, maar dit is natuurlijk godsonmogelijk. Dat lukt zelfs de vele BVO’s bij de mannen al niet.
Anderzijds moet je jezelf ook afvragen of de lat niet te vroeg al zo hoog is neergelegd. Er komen nieuwe clubs bij, die gaan deelnemen aan de competitie 2024-2025. Het verschil tussen de top en de lagere clubs zal alleen maar groter worden als de omstandigheden voor alle BVO’s niet gelijkwaardiger worden. Dat komt uiteindelijk de competitie niet ten goede. Bondscoach Andries Jonker zei dan wel dat het goed zou zijn voor zijn Oranje als er meer strijd op het hoogste platform zou gaan ontstaan, maar meer teams is echt geen garantie voor meer succes. Nog meer speelsters die gaan voetballen op basis van onkostenvergoedingen…., kwalitatief verbeteren is iets anders dan kwantitatief er grootser door worden.
Ik heb de opmars van het vrouwenvoetbal in de jaren ’80 meegemaakt. Toen werd er al over gesproken. Ook toen faciliteerde de KNVB, maar grote investeringen werden toen vooral gelaten aan de amateurclubs die een damesafdeling in de gelederen hadden. Het is nu niet anders. De bond beperkt zich tot de basisvoorwaarden om op bepaalde niveaus te kunnen spelen. De latten worden op de hoogten gelegd door de clubs.
Prima dat de vrouwen van nu opkomen voor hun rechten. Ik zie echter niet zo snel iets veranderen. De gunfactor hebben ze, dat wel. Maar ze missen nog wat het betaald voetbal bij de mannen wel heeft. Een brede geleding. Tal van competitieniveaus. Dat maakt het voor grotere sponsoren aantrekkelijker om er geld in te pompen. En omdat de basis bovendien te smal is, en sommige andere landen al veel verder zijn in hun ontwikkeling, vertrekken talenten snel naar topclubs in het buitenland. Dat maakt de vaderlandse competities ook minder aantrekkelijk. Wie elders voetbalt wordt hier niet meer gezien. Letterlijk en figuurlijk. Stel dat alle speelsters het minimumjeugdloon zouden krijgen, exclusief een onkostenvergoeding, dan kun je al wel uitrekenen hoeveel een Eredivisie kost. Als alle voetbalsters onder gelijke arbeidsvoorwaarden zouden kunnen instappen, dan kun je in elk geval wel spreken van een beroepstak. Uitgaand van een brutosalaris voor 21 jaar en ouder per maand van € 2.069,40, per week € 477,55, per dag € 95,51 en per uur € 13,27 kun je als club een begroting opstellen voor je selectie. Een beetje moet nu minimaal vier speelsters onder contract hebben staan, de KNVB wil dat oprekken naar acht. Maar dan is er nog altijd sprake van disbalans. Uitgaand van twintig selectiespeelsters per club heb je op jaarbasis minimaal 20 x 13 x € 2.069,40 nodig inclusief vakantietoeslag. Snel uitgerekend heb je het bruto over een kleine 540000 euro aan salariskosten. Met het werkgeversdeel daarbij heb je het over een kleine miljoen euro om een basisselectie in dienst te kunnen nemen. Afhankelijk van het talent dat in selecties rondloopt kun je eventuele aanvullende beloningen begroten, te betalen uit sponsorinkomsten of andere gelden zoals reclameopbrengsten. Vergeet niet dat de diverse zendgemachtigden al een aardig duitje meebetalen om het vrouwenvoetbal in beeld te kunnen brengen. Dat vloeit ook deels door naar de clubs. De actie van ESPN van afgelopen weekend moet een vervolg krijgen. Dat is zeker.
Afijn, waar een wil is is een weg. En als men dan toch bezig is om constructief te denken aan het verbeteren van de beloningen van de vrouwen op het hoogste voetbalniveau kijk dan ook even naar de vergoedingen die de scheidsrechters en assistenten op dat platform krijgen.
Er lopen wekelijks prima leidsmannen en -vrouwen rond. Vooral met KNVB badge. Die overigens een schijntje krijgen voor de wedstrijden die ze fluiten. Om precies te zijn 26,10 euro. Reiskosten bedragen 26 cent per kilometer. Mijn opa zei vroeger altijd ‘dat je krijgt wat je verdient’. En ‘dat je verdient wat je krijgt’. Hij had gelijk. Maar rechtvaardig is iets anders. Deze tekortkoming moet de KNVB zich aantrekken.
Columnist Egbert Egberts floot bijna 42 jaar wedstrijden in het amateurvoetbal. Schrijft over wat hem boeit, wat of wie hem raakt, wat hem verwondert, wat hem ergens toe beweegt. Omdat het mag. Reacties? Mail naar info@voetbalrotterdam.nl.
