Waarom verzint iemand een reden in Nederland om voetbalwedstrijden definitief te staken in het betaald voetbal, als er elders in Europa geheel andere maatregelen tegen laakbaar supportersgedrag worden genomen?
Als er door de bobo’s van de KNVB tot een maatregel wordt besloten ga ik er gemakshalve vanuit dat dit besluit berust op afgewogen beleid en dus geen impulsieve daad is. Van zoiets verwacht je toch iets dat ertoe leidt dat dit wangedrag niet meer voorkomt? En dat het besluit om een wedstrijd per direct te beëindigen ook niet leidt tot andere problemen? Waarvan niemand van te voren kan inschatten waar die dan vervolgens weer toe gaan leiden.
Bij FC Groningen – NEC van twee weken geleden vreesde ik toch wel voor ernstige en grootschalige verstoringen van de openbare orde buiten het stadion. De wedstrijd had het einde van de eerste helft nog niet eens gehaald. Was enkele tientallen minuten jong toen één Groningse mafkees een plastic bekertje gevuld met evenementenpils tegen de billen van de assistent scheidsrechter aangooide. Enkele tienduizenden toeschouwers mochten na een half uur wachten met z’n allen naar huis. Zonder dat het geregelde openbaar vervoer en gecharterde supportersbussen al klaar stonden.
Je vraagt je af hoe de KNVB als organisator van betaald voetbal wedstrijden van de thuisspelende vereniging kan verwachten hoe zijn dan de risico’s op geweld tussen supporters onderling door een collectieve straf op te leggen kunnen beteugelen.
Bovendien vraag ik me af welke criminologische inzichten bij de KNVB een rol speelden bij de overweging deze sanctie toe te passen dat een collectieve straf in Nederland überhaupt effectief is. Ik las in een reactie van een voormalige wethouder van onder andere Groningen en Woerden, die zich tot het management van de betaald voetbaltak binnen de KNVB richtte, een bijzonder zinnige constatering.
,,Het voetbal verzamelt op ongekende schaal, mensen van zeer divers pluimage onder één dak. Geen bubbel van gelijkgestemden, zeg maar. Net zoals er elk weekeinde mensen met alcohol achter het stuur stappen en het behoorlijk vaak voor anderen verzieken of erger, zullen toeschouwers hun emoties niet kunnen beheersen. Of omdat ze zich buiten het stadion al indronken, intellectueel niet in staat zijn om hun daden onder alle omstandigheden volledig te overzien (veelal als ‘ééncelligen’ getypeerd), zich door jeugdige overmoed laten meesleuren enzovoorts. Waarom ziet u uw collectieve strafmaatregel in voetbalstadions in dit licht, toch als doeltreffend?”
Alle stadions in het betaald voetbal zijn zodanig beveiligd met camera’s, dat de veiligheidscoördinatoren die kunnen rapporteren aan de burgemeester, de politie, het openbaar ministerie en de KNVB daders van dit soort idiote acties er zo uit kunnen pikken. Wat ik ontzettend goed vind aan wat bij FC Groningen – NEC gebeurde direct na het incident was dat de veroorzaker van alle ellende direct werd aangewezen door supporters. Iedereen weet wat de maatregel tot gevolg kan hebben, maar getalsmatig haalt niemand min één persoon het in z’n hoofd om het voetbalfeestje waar men voor gekomen is te verzieken.
Dat lieten de spelers, de begeleiding van de beide teams en zelfs de arbitrage ook na de voortijdig afgebroken wedstrijd merken. Dat het gevolg van het gedrag van de betreffende biersmijter zuur is voor iedere aanwezige werd zelfs beklemtoond.
Maar dan toch: KNVB, waarom deze ten opzichte van het collectief uiterst zware maatregel. Die ook nog eens ernstige financiële gevolgen kan hebben voor de thuisspelende club? In andere landen pakt men het individu aan, of een groep lastpakken, die ook nog eens door de lokale justitie worden vervolgd. Wie goed doet goed ontmoet. Zoals het ook hoort, toch?
Mij is als scheidsrechter geleerd om niet op de stoel te gaan zitten van rechtsprekers of kaderstellers. En daar hebben we in Nederland genoeg van. Bij de KNVB, de rechterlijke macht, politiek Den Haag. Ik moest gewoon mijn wedstrijdjes fluiten. Wat nu gebeurt is dat men twee dingen door elkaar haalt. Één: het laten verspelen van betaald voetbalwedstrijden die tot vermaak zouden moeten leiden voor het volk en vaderland. En twee: het handhaven van de openbare orde als deze in het geding is.
Het tegen een bij wedstrijden betrokken persoon aangooien van een object moet uiteraard leiden tot een sanctie voor degene die dat doet. Als gebleken is dat het niet door de organiserende vereniging te voorkomen was dan moet deze ook club niet het vel over been getrokken worden en naar de situatie daarop worden aangesproken of bestraft. Mocht de actie leiden tot letsel van één of meer bij de wedstrijd betrokken personen dan is dat de grens van wat toelaatbaar is. Dat je dan overgaat tot staking zal iedereen begrijpen, of het nu iemand van Ajax, Feyenoord, Go Ahead Eagles, Volendam, Eindhoven, MVV, Sparta of Telstar, of een van de arbiters of ballenjongens- of meisjes is.
Het handhaven van de openbare orde moet juist de veiligheid van het collectief dienen. En niet alleen de betrokkenen bij de wedstrijden. Het verbaasde me enerzijds dat ernstige ongeregeldheden na FC Groningen – NEC uitbleven. En anderzijds ook niet. Want het feit dat er niets gebeurd is toont juist aan dat het overgrote merendeel van de toeschouwers verstandig genoeg is om te begrijpen waar we met z’n allen voor moeten staan. Voetbal is plezier. Voetbal is een leuk dagje uit. En wie dat wil verpesten moet voelen. Niet al die anderen die onze favoriete sport als gezellig uitje willen beleven.
En wie dat niet wil begrijpen en zich alsnog misdraagt mag nooit meer een voetbalstadion in. Nooit.
Columnist Egbert Egberts floot bijna 42 jaar wedstrijden in het amateurvoetbal. Schrijft over wat hem boeit, wat hem raakt, wat hem verwondert, wat hem ergens toe beweegt. Omdat het mag. Reacties? Mail naar info@voetbalrotterdam.nl.
