Meer dan 25 jaar heeft hij als trainer op het veld gestaan, eerst als jeugdtrainer en later vele seizoenen als hoofdtrainer. Daar is hij 10 jaar geleden mee gestopt toen zijn zoon Dyron als keeper opgenomen werd in de selectie van Hellevoetsluis. Sinds die tijd staat Ad Bijl bij elke wedstrijd, die Dyron speelt, langs de kant als toeschouwer. Opmerkelijk dat hij daarvoor het trainersvak heeft opgegeven, vinden we, want met bijna alle clubs waar hij trainer was, behaalde hij prijzen.
In het kader van de rubriek Oude Glorie willen we terugkijken op Ads carrière als trainer en ook met hem praten over hoe het is om al vele jaren geen trainer meer te zijn. Onder het genot van een bak koffie trekt Ad daar bereidwillig een uurtje voor uit.
Laten we beginnen bij het begin: waarom ben jij trainer geworden?
Ad: ‘Al tijdens mijn periode als betaald voetballer was ik in wedstrijden al bezig om medespelers te coachen en naar de juiste plek te dirigeren. Toen ik daarna bij Hermes DVS in het eerste elftal ging voetballen, ben ik ook een jeugdelftal gaan trainen, ook al omdat ik mijn trainerspapieren al gehaald had toen ik nog bij Excelsior voetbalde. Tactisch bezig zijn vond ik als voetballer al leuk, dus eigenlijk was het vrij logisch dat ik trainer werd.’
Betaald voetballer bij Excelsior? Vertel daar eens meer over. Over hoe je daar terecht bent gekomen bijvoorbeeld.
Ad: ‘Als kind ben ik met voetballen begonnen bij Overmaas. Ik heb bij die club heel de jeugd doorlopen en kwam als jong broekie in het eerste elftal. Ik was altijd middenvelder geweest, maar Ab Fafié, de toenmalige trainer bij Overmaas, zette me laatste man. Een jaar of 17 was ik toen. Niet veel later toonde Feyenoord interesse. Ik werd uitgenodigd voor een proeftraining. Die was op het trainingsveld, dat toen nog naast de Kuip lag. Moest ik ineens voetballen tegen spelers als Petur Petursson, René Notten en Joop Hiele. Er waren die dag veel toeschouwers aanwezig. We speelden een partijtje en na afloop kreeg ik te horen dat Feyenoord me niet wilde hebben. Ik had gespeeld zoals ik altijd speelde: ik kletste er behoorlijk in, maar ging nooit over de schreef. Ook die proeftraining niet. Maar twee spelers haakten die middag na duels met mij geblesseerd af. Vaclav Jezek, de trainer van Feyenoord, vond het zo verkeerd nog niet, maar Clemens Westerhof, zijn assistent, was niet zo positief. Hij vond me veel te hard. Het werd daarom geen Feyenoord. Ze hadden me niet nodig. Even later nam Excelsior contact op en daar kreeg ik wel een contractje. In mijn eerste seizoen bij Excelsior moest ik in militaire dienst en voetbalde in het tweede. Dat heette toen het C-team. Een jaar later haalde Hans Dorjee mij bij het eerste elftal en een jaar later, toen we naar de eredivisie gepromoveerd waren werd Rob Jacobs trainer. Van hem mocht ik de middenlijn niet overkomen. Dat vond ik niet zo leuk en dat zei ik hem ook. Dat meningsverschil liep op en ik voetbalde steeds minder wedstrijden in het eerste, moest vaak meedoen met het C-team. Dan moest ik op zaterdag uit naar FC Groningen, was ’s avonds laat pas weer terug thuis en even later hing Jacobs aan de telefoon. Hij vertelde dat ik zondag met het eerste mee moest. Dat speelde uit bij FC Groningen, kon ik dat hele stuk weer in de bus. Natuurlijk speelde ik die zondag geen minuut. Een seizoen later speelde ik in het C-team. Joop van Dale en Cor Pot waren de trainers. Ik was aanvoerder en hielp de jonge voetballertjes op en buiten het veld. Tijdens wedstrijden was ik constant aan het praten: een metertje links, stapje naar voren, dat soort dingen. Altijd die jonge gastjes coachen. Dat vond ik heel leuk om te doen en mede daarom en ook omdat ik interesse had om trainer te worden ben ik trainerscursussen gaan volgen. Eerst Oefenmeester III. Mijn cursusleider was Rob Jacobs…. Dan hadden we op zaterdagochtend conditietraining op de cursus, maar ik moest ’s middags wel voetballen. Maar van Jacobs moest ik volle bak meedoen op de cursusochtend en begon dus niet helemaal uitgerust aan mijn wedstrijden in het C-team. Ik speelde in dit tijd eens tegen Ajax en toen kwam Johan Cruijff na afloop naar me toe. ‘Wat doe jij in dit elftal’, vroeg hij me. Dat vond ik wel leuk. Later heb ik ook Trainer Coach 2 gehaald. Je leert daardoor wel anders naar wedstrijden te kijken. Voetballen is eigenlijk net als schaken, je moet vooruit kijken. Als een rechtsback op zijn rechterbeen aangespeeld wordt en opgejaagd wordt door een tegenstander, dan moet de rechterspits naar de zijkant komen, want alleen op die manier kan die back dan de bal kwijt. Ik vind dat elke voetballer eigenlijk trainerslicenties moet halen, want zo leer je echt tactisch te kijken en je weet dan ook beter wat de trainer bedoelt. In het laatste jaar bij Excelsior toonde Hermes DVS interesse. Ik was toen 26 jaar en zegde het betaald voetbal vaarwel. Ik ging bij Hermes voetballen. Geert Meijer was er hoofdtrainer en ik ging daar ook A-regionaal trainen. Oscar Biesheuvel was een van mijn spelers. Ik heb vier jaar bij Hermes DVS gevoetbald en jeugd getraind en daarna werd ik jeugdtrainer bij ’s-Gravendeel, waar Makkie Nijssen hoofdtrainer was en die ik nog kende van mijn tijd bij Excelsior. Ik werd bij ’s-Gravendeel trainer van de Onder 23 en werd kampioen met dat team. Dat was trouwens een topjaar voor de club, want ook het eerste en het tweede werden dat seizoen kampioen. Trainen ging steeds meer de overhand krijgen. Dan had ik op zaterdag A-regionaal onder mijn hoede en op zondag het tweede en het derde elftal. In mijn tweede jaar bij ’s-Gravendeel maakte Geert Meijer, die ik dus kende van de tijd bij Hermes DVS, me erop attent dat Strijen een nieuwe trainer moest hebben, want hij zou die club gaan verlaten. Ik moest solliciteren van hem. Strijen was toen een tweedeklasser met veel mogelijkheden omdat er een grote sponsor zat. Er werden spelers weggehaald bij DS’79, zoals FC Dordrecht toen heette. Ze zullen bij Strijen wel een gerenommeerde trainer willen hebben, zo dacht ik, maar omdat Geert aan bleef dringen heb ik toch maar een brief geschreven. Ik werd uitgenodigd voor een gesprek. Dat was ’s avonds laat en op weg terug naar huis werd ik al gebeld: ik was de nieuwe trainer van Strijen. Dat vond ik wel verrassend, want ze hadden die avond ook gesprekken gevoerd met trainers van naam zoals ‘Beertje’ Kreijermaat en Berry Janse. Ik had ze zelf gezien in de wachtkamer.’
Bij Strijen stond je als trainer voor het eerst op eigen benen. Hoe was dat?
Ad: ‘Geweldig. Ik was nog altijd heel jong, net 30 jaar. Spelers als Piet Jonas en Henk van der Ent waren jaren ouder, maar vanaf het begin was de club heel goed. Na acht competitiewedstrijd behaalden we de eerste periodetitel en moest ik bij het bestuur komen. Die zullen me wel complimenteren, dacht ik, maar ze vertelden dat ze voor komend jaar met Jaap Viergever al een nieuwe trainer hadden aangesteld. Ik was met stomheid geslagen. Nu zou ik meteen opgestapt zijn, maar als beginnend trainer dacht ik toen zo nog niet. Ik heb het jaar bij Strijen afgemaakt. Achter HBSS eindigden we als tweede, we verloren de finale van de nacompetitie met 4-3 en toen heb ik de deur achter me dicht getrokken. Naar de familiedag, de traditionele afsluiting van het seizoen, ben ik niet meer gegaan. Dat kon ik niet meer opbrengen.’
Dat was wel een lekker begin van je trainersloopbaan. Gelukkig had je met HBSS meteen een nieuwe club.
Ad: ‘Dat liep ook niet zo lekker. Ik had gesolliciteerd bij die club en had een heel fijn gesprek met het bestuur, dat me ook aanstelde als nieuwe trainer. Het eerste elftal bestond voornamelijk uit voetballers van boven de 30 en ik besloot te gaan verjongen. Dat was ook zo besproken met het bestuur. Stel de spelers maar op die je denkt nodig te hebben, hadden ze gezegd. Ik deed dat en stelde steeds vaker jonge, aanstormende talenten op, die de club echt wel in huis had. Maar de oudere spelers, die al jaren in het eerste voetbalden vonden dat niet zo leuk. Wij willen spelen en wij willen ook nog maar één keer in de week trainen, zeiden ze op een gegeven moment. Maar ze waren bij mij aan het verkeerde adres en ik ging verder op dezelfde voet. Met de winterstop stonden we op een teleurstellende tiende plaats en was er intern aardig wat ontevredenheid. We zijn toen uit elkaar gegaan. Ik had niets fout gedaan, naar mijn weten optimaal gepresteerd en de aanstormende jeugd een kans gegeven, maar het was over en sluiten.’
Een tweede club waar je als trainer een knauw kreeg. Je moet in die jaren grijze haren hebben gekregen, zo neem ik aan.
Ad: ‘Haha, misschien wel, ja. Ach, zo loopt het soms. Gelukkig belde toen SSS. Die zochten een trainer die verjonging wilde doorvoeren. In tegenstelling tot HBSS liep het nu wel goed. Ik heb bij SSS een hele fijne tijd gehad, veel jeugd een kans gegeven. Jongens zoals Mark Zegers bijvoorbeeld. Die was toen 16, 17 jaar oud, maar speelde als keeper bij mij alles en ging later naar Excelsior.’
Na een jaar werd je trainer bij Hellevoetsluis.
Ad: ‘Die club belde. Ik woonde inmiddels in Hellevoetsluis en Hans Venneker vroeg of ik wilde komen praten. Ze zochten een trainer voor het zondagteam. Na het gesprek met Jan Poldervaart en voorzitter Martin Damen werd ik diezelfde avond al gebeld. Ik zou de nieuwe trainer van Hellevoetsluis worden, van het zondagelftal, want de club had toen ook nog een zaterdagelftal, maar dat stond prestatief op een lager niveau. Mijn zoon Dyron ging er ook voetballen en dan stond ik op woensdagmiddag te kijken naar zijn trainingen. Dirk Looije, zijn trainer had een hele groep kinderen onder zijn hoede, die het allemaal heel leuk vinden, maar eigenlijk was het een te grote groep spelertjes voor Dirk alleen. Ik vroeg of ik hem mocht komen helpen en vanaf die tijd ben ik altijd trainen geweest van alle elftallen waarin Dyron keepte. Naast het trainen van het eerste elftal. Ik was veeleisend, spelers moesten bij mij alles geven en als ik vond dat ze dat niet deden dan hadden ze een kwade aan me. Ik weet nog goed dat ik tijdens een thuiswedstrijd in de rust helemaal uit mijn stekker ging. Mijn vrouw zat met onze hond op de tribune en die hond kroop onder de banken. Kun je nagaan hoe hard ik te keer ging. En later, tijdens een uitwedstrijd tegen Abbenbroek had ik me zo opgewonden, dat ik even moest gaan zitten, want ik zag allemaal sterretjes. Ik wilde winnen, ik wilde dat spelers alles gaven. Als voetballer zat ik zo al in elkaar en als trainer ook. Je moest bij mij als speler altijd tot het gaatje gaan.’
Je was dus behoorlijk fanatiek. Hoe was je als jeugdtrainer?
Ad: ‘Eigenlijk wel hetzelfde. In een uitwedstrijd bij Meeuwenplaat met spelertjes van 12, 13 jaar oud kwam een mevrouw in de rust limonade brengen. ‘Neem die maar meteen weer mee, want ze krijgen vandaag niets’, zei ik. Ik was heel erg ontevreden over wat ze in de eerste helft hadden laten zien. En ik weet ook nog wel dat ik van Dyron altijd eiste dat hij op trainingen als keeper alle ballen die ik op hem schoot klemvast moest pakken. Op een woensdagmiddag, toen hij nog een E-spelertje was, was hem dat heel goed gelukt. Hij kwam thuis, deed zijn shirt uit en vertelde trots tegen zijn moeder dat het prima gegaan was. Hij had een hele rode borst. Die avond ben ik wel even hartig toegesproken door mijn vrouw. Ze had natuurlijk wel gelijk, maar ik zit nu eenmaal zo in elkaar. Ik ben heel fanatiek.’
Wat is je aan je tijd bij Hellevoetsluis allemaal bijgebleven?
Ad; “Heel veel. Ik heb het daar enorm naar mijn zin gehad, ben er in totaal 15 seizoenen trainer geweest. Niet al die jaren trouwens, want ik heb voor mijn werk ook een tijd vaak in Denemarken gezeten. Die periode was Hans de Heer hoofdtrainer en ik trainer van het tweede. Daar voelde hij zich in het begin niet helemaal lekker bij, want hij dacht misschien wel dat ik aan de poten van zijn stoel ging zagen. Maar dat gevoel was gelukkig snel weg bij hem. Ik bemoeide me nergens mee. Het tweede was mijn elftal. Als 40-jarige heb ik trouwens onder Hans de Heer nog twee wedstrijden in het eerste gespeeld, omdat Fabian Theuvenet toen geblesseerd was. Dat was wel mooi, voetballen met die jonge gasten, waarvan ik er als jeugdtrainer veel had meegemaakt. Eén van die twee wedstrijden was thuis tegen OVV. In de rust stonden we met 2-0 achter maar in de tweede helft mocht ik van Hans de Heer als laatste man mee naar voor. Ik scoorde twee keer en zo sleepten we nog een gelijkspel uit het vuur. En de week daarop wonnen we van HOV. Het bleef bij die twee wedstrijden, want daarna was Fabian Theuvenet weer fit. Ik heb kampioenschappen meegemaakt bij Hellevoetsluis, het opheffen van de zondagtak en met het zaterdagteam in het eerste jaar meteen weer kampioen geworden. Een jaar later degradeerden we trouwens alweer.’
Waarom ben je gestopt met trainen?
Ad: ‘Na al die jaren gaf Hellevoetsluis aan dat ze een andere trainer wilden hebben. Hun goed recht natuurlijk. Edwin de Koning werd mijn opvolger en die haalde Dyron als keeper bij de selectie. Marcel Smith werd zijn keeperstrainer en van hem heeft Dyron heel veel geleerd. Ik heb een tijdje niets gedaan, ben naar wedstrijden van Dyron gaan kijken. Halverwege het seizoen belde Aad Tuk namens Overmaas. Met hem had ik vroeger bij Overmaas gevoetbald. Het ging daar niet best en ze wilden een andere trainer. Ik ben er 2½ jaar trainer geweest en op die manier het cirkeltje rond gemaakt, want als kind was ik bij Overmaas begonnen met voetballen. Na Overmaas ben ik definitief gestopt als trainer. Ik wilde alle wedstrijden zien waaraan Dyron meedeed.’
Zomaar pats-boem gestopt als trainer. Heb je daar geen spijt van gehad?
Ad: ‘Nooit. Ik heb een hele mooie tijd gehad als trainer, veel leuke dingen meegemaakt, maar het was klaar. Ik heb er nooit één seconde spijt van gehad. Het was wel lekker rustig zo. Nooit meer heel de week bezig te zijn met de eerstkomende wedstrijd, dat was wel lekker. Mijn trainerslicentie is al lang verlopen, want punten heb ik nooit meer gehaald.’
Hoe is het nu met je?
Ad: ‘Dyron heeft gekeept bij Hellevoetsluis, zes seizoenen bij Spijkenisse en nu alweer een aantal jaar bij Poortugaal. In al die jaren heb ik nog geen 5 wedstrijden van hem gemist. Af en toe ga ik door de week wel eens ergens naders kijken, een beetje scouten voor Poortugaal. Maar naar wedstrijden van Dyron kijken is toch het leukst. Dat blijf ik doen samen met mijn vrouw. Als hij over een aantal jaren ergens met vrienden in een lager elftal gaat voetballen, dan sta ik ook langs de kant. Het valt me wel op dat ik als toeschouwer niet de bal volg, maar altijd nog met het oog van een trainer sta te kijken. Als ze voorin de bal hebben, dan kijk ik hoe het achterin staat bijvoorbeeld. Dat gaat er dus nooit meer uit, haha.’
