Hij was als scheidsrechter net gepromoveerd naar de toenmalige groep 2 en floot wedstrijden in de eerste klasse toen het noodlot toesloeg. Ernstige knieproblemen resulteerden uiteindelijk in een nieuwe knie, maar goed kwam het pas veel later. Van fluiten kwam logischerwijs niets meer. Ruud Hak werd in eerste instantie ASR-begeleider bij de KNVB en toen was het Hendrik-Jan de Graaf, die hij kende van de scheidsrechtersvereniging en als sportparkbeheerder bij ASWH enorm actief is, die zijn hulp inriep. ‘Kun jij bij ons niet de scheidsrechters en assistent-scheidsrechters van het eerste elftal ontvangen’, vroeg Hendrik-Jan. Dat wilde Ruud wel. Hij had eerder bij ASWH gevoetbald, kende de club dus al en ASWH was ook de thuisbasis van de scheidsrechtersvereniging waar hij de trainingen volgde. Die nieuwe vrijwilligerstaak betekende zijn entree bij de club van sportpark Schildman, die toen in de derde divisie speelde. Maar daar zou het niet bij blijven. Ruud is bij ASWH nu voor het derde seizoen veiligheidscoördinator en het is daarom dat we hem vroegen eens uit te leggen wat dat inhoudt en of er veel veranderd is nu de ploeg promoveerde naar de tweede divisie. Ruud Hak verleende graag medewerking en trok er anderhalf uur voor uit om ons wijzer te maken.
Hoe ben je veiligheidscoördinator bij ASWH geworden?
Ruud: ‘Toen ik een tijdje de scheidsrechters en assistent-scheidsrechters ontving kwam Gerrit Scheurwater vragen of ik veiligheidscoördinator wilde worden. Gerrit, iemand die ongeveer bij alles betrokken is wat ASWH aangaat, was dat, had het veiligheidsbeleid ook opgezet, maar wilde het stokje overdragen. Of ik zijn opvolger wilde worden, vroeg hij. Dat zag ik wel zitten en ik heb eerst een tijdje met hem meegelopen. Gerrit heeft me alles geleerd en nu nog fungeert hij als klankbord. Ik kan altijd een beroep op hem doen als ik om raad verlegen zit.’
Wat doet een veiligheidscoördinator?
Ruud: ‘Omdat ASWH uitkomt in de hogere klassen van het amateurvoetbal en door de KNVB als een BVO wordt gezien, schrijft de bond voor dat er een heleboel zaken betreffende veiligheid geregeld moeten zijn. Je moet als club bijvoorbeeld stewards hebben. Bij ASWH hebben we er dertien en daar reken ik mezelf ook bij. Een steward is meer dan een gastheer/gastvrouw. Zij zien er op toe dat het rustig blijft, dat het publiek zich gedraagt. Dat er alleen maar bier gedronken wordt in de daartoe afgebakende zones. Dat er geen vuurwerk afgestoken wordt, ook geen rookfakkels. Daar is de bond heel alert op en als er vastgesteld wordt dat dit toch gebeurt, dan loop je als club het risico van een fikse boete. Stewards zien hier allemaal op toe en hebben mogelijkheden om op te treden, maar die zijn toch behoorlijk gelimiteerd. Wij mogen bijvoorbeeld zonder aanwezigheid en toezicht van de politie niet fouilleren of visiteren. Maar de KNVB eist nog veel en veel meer. Er moeten vluchtroutes zijn. Een ambulance moet makkelijk toegang tot het sportpark hebben. Er mag geen puin of stenen voor het grijpen liggen, stevige gesnoeide takken moeten opgeruimd zijn. De prullenbakken moeten leeg zijn, brandblusapparaten moeten zichtbaar zijn, het invalidentoilet mag niet op slot zitten, de AED moet goed bereikbaar zijn en nog veel meer. Je moet overal op letten.’
En dat doe jij allemaal alleen als veiligheidscoördinator?
Ruud lachend: ‘Nee, natuurlijk niet. We hebben een veiligheidsteam waar onder meer die eerder genoemde stewards deel van uitmaken en ook mensen die een andere rol vervullen op wedstrijddagen. Je kunt als club altijd onverwachte controle krijgen en als er iets niet goed is, krijg je dat te horen en vaak hangt daar dan ook een boete aan vast. Ons veiligheidteam heeft dus een grote verantwoordelijke rol en iedereen heeft hierin een specifieke taak. En als veiligheidscoördinator zie ik er op toe dat alles uitgevoerd wordt. En ik voer overleg met de gemeente en met de politie en onderhoudt het contact met de veiligheidscoördinatoren van onze tegenstanders.’
Zijn ‘jouw’ mensen gecertificeerd?
Ruud: ‘Vorig seizoen hebben we bij het bestuur aangekaart dat wij onze veiligheidscertificaat zouden willen hebben. De KNVB organiseert zulke cursussen. Maar die zijn peperduur om te volgen en dat is voor onze club financieel niet op te brengen. Dat loopt in de vele duizenden euro’s. Maar gelukkig hebben we hier een oplossing voor gevonden. Arie Putter, de ex-veiligheidscoördinator van Barendrecht en tegenwoordig beveiligingsconsulent bij AA&B is als cursusleider bereid gevonden ons op te leiden tot gecertificeerd steward. We hebben al twee lesavonden achter de rug, nog twee en dan hebben we ons veiligheidscertificaat. Dan zijn we met een speld en een verplicht te dragen pas duidelijk herkenbaar . Maar dat certificaat mogen we alleen gebruiken op onze eigen locatie en bij uitwedstrijden alleen bij onze eigen supporters. Daar zit nog wel een bijzonder verhaal aan vast. Arie Putter geeft ook bij GOES een veiligheidscursus. GOES krijgt binnenkort SC Cambuur op bezoek voor de KNVB-beker en via Arie deed GOES een beroep op ons of wij een paar stewards konden leveren. Ze hadden er zelf te weinig. Dat wilden we graag doen en dat kan ook. Vijf stewards van ons gaan daarheen. Maar als die gecertificeerd zouden zijn, had dit wettelijk niet gemogen. De onlangs op dit punt gewijzigde wet laat dat namelijk niet toe. Dan hadden wij GOES dus niet uit de brand kunnen helpen. Gelukkig voor hen dat we onze cursus nog niet afgerond hebben, dus. Regels zijn soms te strikt, vind ik. Als we straks gecertificeerd zijn en iemand heeft zijn veiligheidpas niet bij zich, dan kan je daarvoor en boete krijgen.’
Betekende de promotie naar de tweede divisie nog extra eisen van de KNVB?
Ruud: ‘Dat heb ik nagevraagd bij de voetbalbond, maar dat bleek gelukkig mee te vallen. De meeste dingen deden we hier al. Maar er komen wel andere zaken bij kijken. In de Tweede Divisie is er meer publiek aanwezig, er is ook veel meer media-aandacht. De KNVB liet weten dat supporters van clubs in de Tweede Divisie fanatiek zijn. Ze gaven als voorbeelden Quick Boys tegen Katwijk of IJsselmeervogels tegen Spakenburg. Dan kan het er wel eens ruig aan toe gaan. Maar dat zijn wedstrijden waar ASWH niet bij betrokken is. Je krijgt die clubs overigens wel hier op bezoek en daar moet je op inspelen. Zo hebben we voor de start van het seizoen bij zowel de politie als bij de gemeente vooraf aangegeven welke thuiswedstrijden er als aandachtswedstrijd aangeduid worden en welke tegenstanders als een risicowedstrijd aangemerkt worden. Bij zulke wedstrijden moet je dan meer maatregelen nemen dan bij gewone wedstrijden, is de politie er meer bij betrokken dan anders het geval is. Dan huren we ook extra beveiligers in. Maar ASWH blijft altijd verantwoordelijk voor wat er binnen de hekken gebeurt. Politie is overigens wel in de buurt bij thuiswedstrijden en vaak komen ze even langs om een oogje in het zeil te houden. Spakenburg, de eerste thuiswedstrijd van ASWH was zo’n risicowedstrijd. Bleken er 12 supporters met een stadionverbod voor onze ingang te staan. We hebben het recht om hen te weigeren maar ook om hen toe te laten. We hebben voor de tweede optie gekozen. We hebben de mannen aangesproken, hen een plekje toegewezen, gezegd dat we op ze letten en dat ze zonder pardon worden verwijderd als er rottigheid wordt uitgehaald. Zo’n groep heeft meestal een leider. Die pik je eruit, je geeft hem de verantwoordelijkheid dat zijn kompanen zich normaal gedragen. Er is die middag geen onvertogen woord gevallen; alles is prima verlopen. Dat betekent dus dat wij ons werk goed op orde hadden. Natuurlijk moeten we er voor zorgen dat dit zo blijft.’
Is het bij alle clubs in de Tweede Divisie zo goed geregeld?
Ruud: ‘Daar moeten we wel van uit gaan. We hebben onderling veel overleg. Ik wil altijd weten hoeveel supporters er mee komen. Met hoeveel bussen ze komen. Of er nog moeilijke gasten tussen zitten. Als we uit voetballen willen clubs dat ook van ons weten. De eisen van de KNVB gelden voor elke club, maar vorige week bleek er een grote vuurwerkshow te zijn bij AFC. Dat deed vele wenkbrauwen fronsen bij onze supporters. ‘Bij ons mag helemaal niets en moet je hier eens kijken’, zo werd gezegd. Maar wat bleek? Vuurwerk mag alleen als de provincie daarvoor toestemming geeft en dat kan alleen als er een gecertificeerd bedrijf is dat dit vuurwerk afsteekt. Dat bleek bij AFC allemaal perfect geregeld te zijn, inclusief de vereiste vergunningen. Een sponsor staat financieel garant dat dit bij 12 thuiswedstrijden van AFC kan plaatsvinden en omdat aan alle voorwaarden voldaan is, wordt dat dus toegestaan. Maar de doorsnee toeschouwer en ook onze eigen supporters zijn daarvan niet op de hoogte en begrijpen dus niet dat het daar wel mag en bij ons niet.’
In de tweede divisie worden wedstrijden uitgezonden door FOX. Wat betekent dat voor de veiligheidscoördinator?
Ruud: ‘Zij zijn hier voor aanvang van het seizoen komen kijken en vonden dat er boven de tribune een platform moest verschijnen vanwaar gefilmd kan worden. Die stellage werd gebouwd, maar dat stuitte al rap op problemen. De gemeente vond namelijk zeer terecht dat het niet veilig genoeg was. Bevestigingsbouten waren makkelijk te verwijderen. Dat moest allemaal anders. Er moesten tekeningen van komen, een vergunning moest aangevraagd worden. Dat is allemaal gebeurd nu en de stellage is ook in orde. In afwachting van het verlenen van de vergunning gedoogt de gemeente dat er al wel gefilmd mag worden.’
Een slotvraag: heb je alles nu ondervangen?
Ruud: “Klaar ben je natuurlijk nooit. Je moet altijd alert zijn en alert blijven. We willen onze vaardigheden trouwens ook nog verder uitbreiden. Een fiks aantal mensen van ASWH is bereid een EHBO-cursus te gaan volgen. We zijn momenteel aan het onderzoeken wat hierin de mogelijkheden zijn. Zo moet je altijd je blikveld verruimen. We zijn goed bezig, ik ben tevreden, maar dat betekent niet dat we maar achterover moeten gaan leunen.’