Het lijstje met oud-betaald voetballers die ik als arbiter heb mogen meemaken als trainer of assistent-trainer langs de lijn is inmiddels zo lang geworden dat ik mag spreken van een register. Ze hadden ook allemaal de eer om mij de hand te schudden, ook al zullen de meeste van hen misschien wel gedacht hebben dat het andersom het geval was.
Uiteraard is het zo dat niet over elke ontmoeting wat bijzonders te schrijven valt. Echter, van sommige valt er best wel wat leuks te vertellen. Een selectie.
Zo had ik voorafgaand aan de eerste kennismaking met Sjaak Polak als trainer/coach in Katwijk wel wat twijfels. Zo fanatiek als hij in het veld was bij onder andere ADO Den Haag, zo zou hij dit ook zijn als trainer. Maar het tegendeel bleek waar. Hij was vrij rustig langs de lijn, al kon hij in onvervalst Haags laten blijken aan zijn spelers dat zij soms best wel een stapje harder konden lopen. Ten opzichte van mijn assistenten en mij was hij mild. Al vond hij van één van de vlaggenisten dat deze wat last had van overgewicht. “Het duurt wel ff voordat u op gang komt, meneer. Maar ja, obesitas heeft ook zo zijn beperkingen, nietwaar?”
John de Wolf, dito. Een groot oermens, met een reputatie dat er niet met hem ten sollen viel. Maar ook hij bleek als technisch eindverantwoordelijke in Maassluis, waar hij destijds liet blijken als coach ook over bijzondere talenten te beschikken, gezegend met een kalme uitstraling. Een tacticus bovendien, die het maar niks vond dat je als scheidsrechter diagonaaltjes behoorde te lopen. “Het voetbal is inmiddels zo modern, daar moeten arbiters zich aan aanpassen.” Hij voorspelde toen al dat het voetbal ooit bepaald zou worden door tv-arbiters. In feite is dat nu ook zo, met de VAR. Al blijven in theorie de veldarbiters nog eindverantwoordelijk voor te nemen besluiten. Ik heb echter nooit begrepen of hij daar een voorstander van was. Vergeten te vragen ook.
Ton Pattinama, vooral bekend als speler van FC Utrecht, waar hij tijdens een Europacupduel zijn achterwerk toonde aan de Israëliër Moti Iwanir, maakte ik mee in de dugout bij Deltasport én op het veld als actief voetballer bij Maluku All Stars. Sympathiek maar absoluut niet tegen zijn verlies kunnend. Heeft een apart gevoel voor humor, dat hij ook probeert te gebruiken tijdens het coachen en voetballen. Daar moet je even aan wennen, maar hij zal nooit zijn boekje te buiten gaan door iemand te proberen te kleineren, kwetsen of beledigen. Ik kan me herinneren dat ik in Vlaardingen een handsbal in de zestien niet goed kon beoordelen of deze aangeschoten of opzettelijk was. Na afloop vroeg hij mij waarom ik geen strafschop had gegeven. “Omdat ik niet 100% overtuigd was van opzet…”, reageerde ik. Pattinama: “Dat was ik ook niet maar ik vond wel dat het er erg op leek.” Om een paar seconden later te vervolgen met: “Maar ik begrijp uw beslissing wel, hoor. Ik hoef het alleen niet uit te leggen aan die zes verslaggevers die straks in de bestuurskamer zitten.”
Zoals hij in de goal bij Feyenoord en Oranje in onvervalst Rotterdams kon praten, zo babbelde Joop Hiele op de bank bij het Rotterdamse Xerxes toen ik daar een oefenwedstrijd namens Scheidsrechters op Maat mocht fluiten. Altijd direct, soms wat betweterig maar altijd goudeerlijk zodra hij ergens zijn mening over wenste te geven. Niet te beroerd om tijdens de wedstrijd even wat aanwijzingen te geven aan assistenten. “Jij loopt hier immers ook om wat ervaring op te doen, nietwaar, kerel?” Maar soms ook met zijn team meelevend als een speler een tikkie teveel heeft moeten incasseren in het veld. “Hey, scheidsie. Let u wel op dat nummer 11 nu al drie keer een forse duw in de rug heeft gehad. Dat kan ook zeer doen, weet u?” Maar nooit over de schreef. En na afloop altijd bereid om even na te praten.
Hans Kraay junior heb ik één keer meegemaakt, maar toen was ik assistent scheidsrechter bij een gelegenheidswedstrijd. Een hoogst irritant mannetje, maar buiten het veld wel heel vriendelijk. Kon de meest eigenaardige dingen roepen in zijn – veelal gespeelde – fanatisme. Eén zin is me bijgebleven waar ik nog steeds niets van begrijp. Toen hij twee keer binnen ongeveer vijf minuten het veld instapte om een speler tijdens een dood spelmoment aanwijzingen te geven en hij vermaand werd door een vierde official liep hij naar mij toe en maakte de opmerking: “Jij moet je niet bemoeien met mijn leiding.” Toen ik dit pareerde met de opmerking dat ik tijdens de wedstrijd nog geen woord over hem had gezegd liep hij hoofdschuddend weg en riep over zijn schouder: “En toch is het zo.” Ik weet niet wat hij bedoelde. Hij kan mensen – als hij dat wil – in totale verwarring achterlaten.
Voor mij is Robbert de Ruiter, huidige trainer van FC Lisse, en wederom oud-speler van ADO Den Haag, dé trainer die er in al die jaren dat ik mijn wedstrijdjes heb gefloten toch wel bovenuit springt. Eet voetbal, drinkt voetbal, loopt voetbal, slaapt voetbal, doceert voetbal. Is voetbal! Is kritisch, maar relativeert ook bovendien. Kan wel eens uit z’n vel springen maar hervindt zich doorgaans meteen weer. Zal nooit andere mensen beschadigen. Respecteert wat de arbitrage besluit, al lijkt hij soms door zijn gedrevenheid wel eens de grenzen op te zoeken. Kan niet tegen onrechtvaardigheid en eist van zijn spelers 100% inzet. Ook scheidsrechters en hun assistenten benadert hij op die manier. Maakte hem mee bij Sportlust’46, waar hij mij een keer adviseerde om gewoon tussen de spelers een warming up te doen. “Ze zien dat jij er wat voor doet, je komt voor dezelfde wedstrijd als zij. En maak een praatje, laat zien dat je er zin in hebt. Contact maken met spelers is niet verkeerd, daar heb je uiteindelijk tijdens de wedstrijd voordeel van.” Ik doe dit nu vrijwel standaard. En het werkt ook vrijwel altijd positief uit.
Nu ik dit allemaal opschrijf besef ik dat ook ik ouder begin te worden. Misschien moet ik maar een boek over mijn belevenissen gaan schrijven. Of al die columns op VoetbalRotterdam.nl in overleg met de broers Feenstra ergens in 2019 gaan bundelen. Daar kun je soms best een leuk centje mee bijverdienen. Bas Nijhuis heeft inmiddels al zoveel boeken verkocht dat hij er een nieuwe auto van heeft gekocht. Misschien kan ik van de verkoop van mijn boekwerk een keer mijn rijbewijs gaan halen. Dan hoef ik nooit meer met openbaar vervoer naar mijn wedstrijden toe.
Allemaal een gelukkig nieuwjaar!
Egbert Egberts fluit wekelijks wedstrijden in het amateurvoetbal. De leidsman schrijft over zijn persoonlijke ervaringen, mooie personen en gebeurtenissen in dat door ons zo geliefde amateurvoetbal. Vragen en/of opmerkingen? Mail naar info@voetbalrotterdam.nl.
