Ik heb altijd ontzettend veel bewondering gehad voor Ignace van Swieten en John Blankenstein. Ik wijt er een extra lange column aan, want ik vind dat het onderwerp waar ik vandaag over schrijf nog steeds algemene aandacht verdient. Straks wordt wel duidelijk waarom.
Van Swieten en Blankenstein kwamen allebei in de jaren tachtig uit voor hun homoseksualiteit en hadden met regelmaat te kampen met discriminatie. Van Swieten was bovendien geboren in een Jappenkamp bij Semarang in Nederlands-Indië en had een kleurtje. Het deerde beide heren niet om te laten zien waar zij goed in waren. En waar zij ook op behoorden te worden afgerekend: een oprecht volgens de regels fluitende en eerlijk, vrij van oordelen opererende scheidsrechter zijn.
Een stukje geschiedenis voor wie Van Swieten en Blankenstein niet hebben gekend. Vanaf 1976 was Van Swieten scheidsrechter in het betaalde voetbal en in 1983 werd hij internationaal scheidsrechter. In de jaren tachtig behoorde hij tot de beste scheidsrechters van Nederland; in 1984 werd hij gekozen tot scheidsrechter van het jaar. Hij was de eerste scheidsrechter in het betaalde voetbal die uitkwam voor zijn homoseksualiteit. In 1990 stopte Van Swieten als scheidsrechter nadat een drugsverslaafde, die hij als reclasseringsambtenaar hielp, hem mishandelde. De KNVB benoemde hem in 1991 tot lid van verdienste. De laatste jaren van zijn leven was Van Swieten stafdocent bij de KNVB Academie, waarbij hij ook scheidsrechters opleidde in Suriname, de Nederlandse Antillen, Kenia en Zambia. In maart 2005 kreeg Van Swieten gezondheidsproblemen tijdens een verblijf in Kenia. Hij hoopte op Gran Canaria te kunnen aansterken maar overleed daar op 62-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longziekte.
John Blankenstein was jarenlang topscheidsrechter voor de KNVB en op internationaal niveau. In 1994 zou hij de Champions Leaguefinale tussen AC Milan en FC Barcelona fluiten, maar werd een paar dagen voor de wedstrijd vervangen door de Engelsman Philip Don. De precieze reden (of redenen) is (zijn) nooit bekend geworden, maar er werd gezegd dat hij te veel op de hand van Barcelona zou zijn (met Cruyff en Koeman). Ook het feit dat hij homoseksueel was is weleens als een reden genoemd. Na zijn loopbaan als scheidsrechter werd hij hoofd scheidsrechterszaken betaald voetbal bij de KNVB in Zeist. De laatste jaren werkte hij voor de bond aan het Masterplan Arbitrage. Als openlijk homoseksuele voetbalscheidsrechter liet Blankenstein ook op het gebied van de emancipatie van homoseksuelen van zich horen, onder meer als mede-oprichter en woordvoerder van de Homo LesBische Federatie Nederland. John Blankenstein overleed in 2006 aan de gevolgen van hepatitis C. Op 18 december 2008 volgde de oprichting van de John Blankenstein Foundation, die het gedachtegoed van de topscheidsrechter verder uitdraagt. Burgemeester en wethouders van Den Haag besloten op 13 januari 2009 tot het instellen van de John Blankensteinprijs, een jaarlijkse homo-emancipatieprijs. Het was nodig. Opdat.
Tot zover deze lange inleiding.
Regelmatig maak ik nog op en langs de velden mee, dat voetballers, trainers, coaches, clubgrensrechters en publiek zich te buiten gaan door collega-arbiters en tegenstanders van hun teams uit te maken voor ‘homo’s’. Soms met bijvoeglijk naamwoorden ervoor zoals ‘blinde’, ‘vuile’, ‘k*t’ of ‘k*****’ (die enge ziekte). Afgelopen weekend nog, toen ik naar een jong fluittalent aan het kijken was. Het is niet dat ik daar op zich geschokt van ben. Men uit op en om de sportvelden wat er ook dagelijks in de maatschappij plaatsvindt. Jarenlange anti-discriminatiespotjes op radio en tv ten spijt: men raakt de onmetelijke haat tegen anders geaarde mede-mensen op één of andere manier niet kwijt. Maar het maakt mij wel boos. Ik heb in mijn vriendenkring een aantal scheidsrechters, voetballers, trainers en voetbalbestuurders die openlijk dan wel nog steeds stilletjes homofiel of lesbisch zijn. Eén is zelfs van gender veranderd om zichzelf te kunnen zijn en om gelukkig te worden.
Bij mij komt steeds de vraag boven: waarom? Wat hebben deze mede-mensen jou in vredesnaam aangedaan dat jij meent het recht te hebben hen te veroordelen, verkankeren, vernederen? En wat geeft anderen in jouw omgeving van jou het recht om ongestraft zich volledig ten opzichte van deze mede-mensen te laten gaan, zonder dat jij hiertegen actie onderneemt?
Het moet afgelopen zijn. Vanaf nu. Dus schrijf ik erover. Ik pik het niet langer. Dat jij het weet.
Egbert Egberts fluit wekelijks wedstrijden in het amateurvoetbal. De leidsman schrijft over zijn persoonlijke ervaringen, mooie personen en gebeurtenissen in dat door ons zo geliefde amateurvoetbal. Vragen en/of opmerkingen? Mail naar info@voetbalrotterdam.nl.
