Voetbal is leuk en het levert prachtige momenten op. Maar soms slaan de mooie emoties die bij voetbal horen om in ongewenst en zelfs grensoverschrijdend gedrag. Voetballers spelen agressief, ouders langs het veld zijn te fanatiek en scheidsrechters worden belaagd. Bestuurders durven vervolgens nauwelijks in te grijpen. Hoe zorgen verenigingen voor een sociale en veilige omgeving?
HALT / KNVB-aanpak
De KNVB en Halt ondersteunen voetbalverenigingen bij het creëren van een sociaal en veilig(er) sportklimaat. Dit gebeurt door middel van een veiligheidsanalyse, een gezamenlijk product van Halt en de KNVB. Jeugdspelers, ouders, vrijwilligers, bestuur en externe partners worden in de veiligheidsanalyses nadrukkelijk betrokken bij de veiligheid op en rond de vereniging. In themabijeenkomsten en op wedstrijd- en trainingsdagen spreken wij met hen over onderwerpen als voorbeeldgedrag, aanspreekcultuur en agressie.
Aan de hand van de resultaten van de veiligheidsanalyse wordt voor de vereniging een advies op maat opgesteld dat inzicht geeft in de veiligheidssituatie en –beleving binnen de vereniging. Onderdeel van het advies zijn concrete tips voor aanvullende activiteiten die de vereniging, samen met lokale partners, kan inzetten om de veiligheid op en rond de vereniging te bevorderen.
Stappen in de uitvoering
1. Inventariseren: De voetbalvereniging die wil werken aan een veiliger sportklimaat neemt contact op met de KNVB. De voetbalbond gaat vervolgens in gesprek met de vereniging om te kijken of de veiligheidsanalyse een geschikte aanpak is.
2. Opstellen plan van aanpak: Samen met de voetbalvereniging stelt de KNVB een plan van aanpak op maat op. Daarin wordt onder meer vastgelegd welke bijeenkomsten worden belegd en welke taken de verschillende betrokkenen in het traject hebben.
3. Uitvoeren van veiligheidsanalyse: De uitvoering start met een open bijeenkomst voor alle doelgroepen, georganiseerd door het bestuur van de vereniging. Tijdens deze startbijeenkomst wordt uitgelegd hoe de veiligheidsanalyse in zijn werk gaat en wat er van de deelnemers wordt verwacht. Daarna zijn er afzonderlijke bijeenkomsten met vrijwilligers, jeugdspelers en ouders, waarin onderwerpen als voorbeeldgedrag, aanspreekcultuur en agressie en geweld in en rond het voetbalveld aan bod komen. Tijdens de gesprekken ervaren de betrokkenen wat zij zelf kunnen doen. Ook zijn Halt en/of de KNVB aanwezig op trainings- en wedstrijddagen. Tot slot volgt een bijeenkomst met lokale partners, zoals scholen of politie, om te kijken waar partijen elkaar kunnen versterken.
4. Evalueren en nazorg: Op basis van de uitkomsten van de veiligheidsanalyse ontvangt de vereniging een evaluatieverslag van de veiligheidssituatie en –beleving binnen de vereniging en concreet advies over hoe het sportklimaat verder kan worden verbeterd. Centraal hierbij staat hoe de vereniging een klimaat kan creëren waarbij de begrippen ‘bespreken’, ‘uitspreken’ (van regels en verwachtingen), ‘afspreken’ (regels en wijze van handhaven vaststellen) en ‘aanspreken’ (handhaven en nakomen van de regels, gepast ingrijpen als zich grensoverschrijdend gedrag voordoet) leidend zijn.
Het effect
Door alle betrokkenen mee te laten denken en doen, wordt veiligheid een gedeelde verantwoordelijkheid.
- Een veilige en open sportvereniging.
- Jongeren en ouders merken dat alle betrokken instanties problemen gezamenlijk aanpakken en één lijn trekken.
- Jongeren, ouders en vrijwilligers zijn zich bewuster van de positieve effecten van veilig en sociaal gedrag en maken afspraken over het omgaan met grensoverschrijdend gedrag.
- De vereniging wordt meer onderdeel van de lokale zorg- en/of veiligheidsketen.
Meer informatie
Verenigingen die meer willen weten over deze aanpak of een afspraak willen maken kunnen contact opnemen met hans.vanegdom@knvb.nl.
